Okuyucu - Bernhard Schlink

Okuyucu Alman hukukçu ve yazar Bernhard Schlink' in mini başyapıtıdır. İnternetten edindiğim bu  iddialı bilgi bile kitabın ne kadar dolu ve doyurucu olduğunu anlatmaya yetiyor.  Elbette yükselen beklentiyi de son damlasına kadar karşılıyor. 

Okuyucu'yu üç bölümde incelemek mümkün. İlk bölümde, lise öğrencisi on dört yaşındaki Michael Berg ile otuz altı yaşındaki Hanna Schmitz'in ilişkisini Berg'in anlatımıyla irdeliyoruz. Henüz on dört yaşında olan çocuğun kendinden yaşça büyük olan kadının vücudundan etkilenişini, ona kapılışını, yaşadığı aşk ile hayranlık arasındaki tanımlanamaz duyguyu ve cinselliği öğreniş hikayesini olanca çıplaklığıyla okuyoruz. İlişkisini arkadaşlarına anlatamayışına içerliyoruz. Akıl ile kalp arasına sıkışmışlığı iliklerimize kadar hissediyoruz.

Sonunda Hanna'yı anlatmak, onu gençliğimin diğer sırlarından biri gibi sunmak için çok geç kalmıştım. Bu kadar zaman geçtikten sonra ondan söz edersem, diyordum kendime, bunca uzun süre suskun kalmam, aramızdaki ilişkinin yakışıksız olduğu ve vicdan azapları çektiğim yolunda yanlış bir kanıya yol açacaktır. Ama kendimi nasıl kandırmaya çalışırsam çalışayım, hayatımdaki önemli şeyleri dostlarıma anlatırken Hanna'yı suskunlukla geçiştirdikçe, ona ihanet ettiğimi biliyordum. 

Sonraki bölümde, Nazi düşmanlığının zirvesini yaşayan Berg'in, yıllar sonra mahkeme salonunda Hanna'yı görmesiyle farklı bir duygu seline kaplıyoruz. Hani insan en çok kınadığı şeyle sınanırmış ya, o mesele. Artık hukuk öğrencisi olan Berg'in, geçmişte Hanna ile yaşadığı ama anlamlandıramadığı bir çok konuyu yargılama sırasında gördükleriyle anlıyoruz ve hayretler içerisinde kalıyoruz. Gel-git' lerini yine beraber yaşıyoruz.  Sahi, kusurunuzun utancı üzerinize atılan suçun utancından büyük olsaydı ne yapardınız?

O sıralarda arkadaşlarımla bu sorunu konuşmayı denedim. Düşün ki, bir insan bilerek felakete sürüklüyor kendisini ve sen onu kurtarabilirsin -kurtarır mıydın? Öyle bir ameliyat düşün ki, hasta narkozla bağdaşmayacak uyuşturucular kullanıyor, ama uyuşturucu kullanmaktan utandığı için, bunu anestezi uzmanına söylemiyor -onun yerine sen konuşur muydun anestezi uzmanıyla? Bir mahkeme düşün ki, sanık solak olduğunu ve bu yüzden sağ elle işlenen cinayeti kendisinin işlemiş olamayacağını açıklamadığı takdirde mahkûm olacak; ama solak olmaktan utandığı için bunu yapmıyor -durumu sen açıklar mıydın hâkime? Sanığın eşcinsel olduğunu ve suçun bir eşcinsel tarafından işlenmiş olamayacağını düşün; ama sanık eşcinsel olmaktan utanıyor. Sorun, solak ya da eşcinsel olmanın utanılacak bir şey olup olmadığı değil -yalnızca sanığın utandığını düşün.

Üçüncü bölümde ise Hanna'nın hapishane hayatına dair ip uçlarını, pişmanlıklarını ve utançlarını kapatma çabasını okuyoruz. 

Bak çocuk! Sen beni üzemezsin. Senin beni üzmeye... Beni üzecek kadar önemin yok

Okuyucu'yu Bir Tutam Karınca'nın tavsiyesi üzerine okudum. İyi ki de tavsiye etmiş. Daha ilk sayfalardan itibaren içine alan, bu kadar samimi bir geçmiş hesaplaşmasını okuduğumu hatırlamıyorum. 

Mutlaka okumalısınız.

Tanıtım bülteninden...

En eski kulvarlardan birine, polisiye'ye yenilikçi bir dalış yapan Alman edebiyatçı Schlink'in tüm maharetini sergilediği bir roman, Okuyucu. 15 yaşındaki bir çocuğun 35 yaşlarındaki bir kadınla yaşadığı aşk, Nazi dönemi sabıkalarının izleri, ihanet, kaçış, vicdan azabı, uçurumlar, suçluluk duygusu, yakalanma korkusu... Schlink, bu temaları "Suç nedir, niçin suçluyum?" sorularının peşinde ve sürükleyici bir dehşet hikayesinin içinde öylesine ustalıkla işliyor ki, Daniel Cohn-Bendit'in deyişiyle "büyük edebiyat" çıkıyor ortaya.

Sayfa Sayısı: 188