Cengiz Aytmatov'dan Cesaret Öyküleri; Cemile ve Öğretmen Duyşen

Geçenlerde Kitap Eylemi'nin blogunda Cengiz Aytmatov'un Cemile öyküsüyle ilgili güzel bir tavsiye yazısı gördüm. O yazıdan sonra üzülerek yazarın hiç kitabını okumadığımı fark ettim. Hayırdı, olamazdı öyle şey diyerek okuma listemde araya kaynak yaptım ve ilk sıraya aldım kitabı. Şansıma, ben bir öykü beklerken iki öyküyle karşılaştım.



Cemile

Öykü özetle Danyar ile Cemile'nin aşkımsı hallerini anlatır. Bana aşkımsı gelen olaylar Fransız Şair Louis Aragon tarafından Leyla ile Mecnun'u, Romeo ile Juliet'i, Ferhat ile Şirin'i bile gölgede bırakan 'Cemile, dünyanın en güzel aşk hikayesidir.' cümlesiyle tanımlanır.

Napalım azizim, empati yeteneğimiz fazla gelişmiş. Danyar ile Cemile'nin arasında kıvılcımlanan aşkı okurken Sadık'ı bir türlü aklımızdan çıkaramıyoruz. Adam savaş yıllarında askerde, vatan mücadelesi veriyor. Sizse köyde tövbe tövbe... Bir taraftan etmeyin eylemeyin diye bağırasımız gelirken diğer taraftan aşktan öte yol mu var, sahip çıkın aşkınıza diye haykırasımız geliyor. Çat diye ortadan ayrılacağız neredeyse.  

Ama yok şimdi hatırladım. Türkan Şoray'ın oynadığı Selvi Boylum Al Yazmalım'da Cengiz Aytmatov'un eseriydi. Orada da bizi çatlattıktan sonra o efsanevi önermesiyle "Sevgi neydi? Sevgi iyilikti, dostluktu, sevgi emekti" diyerek sadakati seçtirmişti. Çok fenasın Cengiz Aytmatov. Bir eserinde sevgiyi diğerinde sadakati seçmişsin. Alın, yüreğinizi hangisiyle dağlarsanız dağlayın demişsin. 

Öğretmen Duyşen

Kitabın içindeki diğer öykü Öğretmen Duyşen ise 1920 lerdeki bir Kırgız köyünü anlatmasının yanında tam bizlik. Okumanın değersiz olduğu zamanlarda, kızların okul yüzü bile göremeyeceği  Kırgız köyünde, cesur ve idealist bir öğretmenin zorla evlendirilmek üzere olan Altınay isimli çocuk gelini kurtarmasını anlatır. Bu öykü "leninist" olmakla eleştirilse de ben hikayenin özü itibarıyla okuruna katacağı çok şey olduğunu düşünüyorum. Ayrıca neci olursa olsun, çocuk gelinlerin ve kardeşini doğuranların olduğu dünyamızda binlerce Öğretmen Duyşen'e ihtiyacımız yok mu sizce de?

Cemile yaklaşık 80, Öğretmen Duyşen ise 72 sayfa. Bu ince öyküler kesinlikle tavsiye ettiklerim arasındadır.

Sevgiyle kalın.
Abdullah ÖZER
Abdullah ÖZER

Okumayı ve izlemeyi sever, yazmanın ise insana inanılmaz bir derinlik kattığına inanır. Çay vazgeçilmezidir. 90 ların müzikleriyle mest olur hatta kendinden geçer.

16 yorum:

  1. Gün olur asra bedel gibi bir baş yapıt bıraktı daha ne yapsın

    YanıtlaSil
  2. Cengiz Aytmatov son birkaç yıldır hayatımda, geç tanıştım ama tam zamanında tanıştım diyorum her okuduğumda.
    Toprak Ana, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel şu an aklıma ilk gelenler. Her kitabı beni derinden etkilemeyi başarıyor, kendime gelmem zor oluyor. :)
    Cemile kitabını okurken yazdığınız düşünceleri hissetmiştim ben de. Kaleminize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de bana Cengiz Aytmatov listesi hazırladığınız için size teşekkür ederim :)

      Sil
  3. Sinema eseri ile tanıdığım yazar-şair Dünya edebiyatı açısından çok önemli bir yerde
    Mutlaka eserleri okunmalı
    İnceleme değerlendirme ve tavsiye için editöre teşekkürler

    YanıtlaSil
  4. Cemile'yi ben de yakın zamanda okudum ve benzer düşüneleri paylaştım sizinle... keşke Sadık savaşta ölseydi bile dedim... paylaşıma teşekkürler.. Toprak Ana'yı da tavsiye ederim...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ama öyle olsaydı Sadık'a yazık olmaz mıydı!!! Hem yine aynı şey, yas tutacak kız hiç aşk meşk peşinde koşar mı? Neyse... Bu arada liste baya uzadı ve çok güzel oldu. Tavsiyeniz için teşekkür ederim.

      Sil
  5. Cengiz Aytmatov denilince aklıma hep Sunay Akın gelir .
    Onu Suna Yakın olarak bilirmiş 😂

    YanıtlaSil
  6. Cengzi Aytmatov'un bir kitabı var bende ama hangisi hatırlayamadım. Fakat diğer kitaplarını da alıp oğlumla birlikte okumayı planlıyoruz. Çok teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bende aynı şeyleri yapmayı planlıyorum. Demekki bu sene bir kaç tane daha Aytmatov okuyacağız :)

      Sil
  7. Adını çok sık duyduğum bir yazar oldu Cengiz Aytmatov. Bu kadar sözü ediliyorken bir eserini dahi okumadığım için üzüldüm. İlk fırsatta ( elimdeki klasikler bitince ) okumak isterim. Hele konu aşk hikayeleri ise. Koşarımm
    Selamlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı durumdayız aslinda. Ben de geç fark ettim yeni okumaya başladım. Aralara serpiştirerek devam etmeyi planlıyorum.

      Sil
  8. devam etmelisin bence de, harika kitapları var.

    YanıtlaSil