Cengiz Aytmatov'dan Cesaret Öyküleri; Cemile ve Öğretmen Duyşen

Geçenlerde Kitap Eylemi'nin blogunda Cengiz Aytmatov'un Cemile öyküsüyle ilgili güzel bir tavsiye yazısı gördüm. O yazıdan sonra üzülerek yazarın hiç kitabını okumadığımı fark ettim. Hayırdı, olamazdı öyle şey diyerek okuma listemde araya kaynak yaptım ve ilk sıraya aldım kitabı. Şansıma, ben bir öykü beklerken iki öyküyle karşılaştım.

Cemile

Öykü özetle Danyar ile Cemile'nin aşkımsı hallerini anlatır. Bana aşkımsı gelen olaylar Fransız Şair Louis Aragon tarafından Leyla ile Mecnun'u, Romeo ile Juliet'i, Ferhat ile Şirin'i bile gölgede bırakan 'Cemile, dünyanın en güzel aşk hikayesidir.' cümlesiyle tanımlanır.

Napalım azizim, empati yeteneğimiz fazla gelişmiş. Danyar ile Cemile'nin arasında kıvılcımlanan aşkı okurken Sadık'ı bir türlü aklımızdan çıkaramıyoruz. Adam savaş yıllarında askerde, vatan mücadelesi veriyor. Sizse köyde tövbe tövbe... Bir taraftan etmeyin eylemeyin diye bağırasımız gelirken diğer taraftan aşktan öte yol mu var, sahip çıkın aşkınıza diye haykırasımız geliyor. Çat diye ortadan ayrılacağız neredeyse.  

Ama yok şimdi hatırladım. Türkan Şoray'ın oynadığı Selvi Boylum Al Yazmalım'da Cengiz Aytmatov'un eseriydi. Orada da bizi çatlattıktan sonra o efsanevi önermesiyle "Sevgi neydi? Sevgi iyilikti, dostluktu, sevgi emekti" diyerek sadakati seçtirmişti. Çok fenasın Cengiz Aytmatov. Bir eserinde sevgiyi diğerinde sadakati seçmişsin. Alın, yüreğinizi hangisiyle dağlarsanız dağlayın demişsin. 

Öğretmen Duyşen

Kitabın içindeki diğer öykü Öğretmen Duyşen ise 1920 lerdeki bir Kırgız köyünü anlatmasının yanında tam bizlik. Okumanın değersiz olduğu zamanlarda, kızların okul yüzü bile göremeyeceği  Kırgız köyünde, cesur ve idealist bir öğretmenin zorla evlendirilmek üzere olan Altınay isimli çocuk gelini kurtarmasını anlatır. Bu öykü "leninist" olmakla eleştirilse de ben hikayenin özü itibarıyla okuruna katacağı çok şey olduğunu düşünüyorum. Ayrıca neci olursa olsun, çocuk gelinlerin ve kardeşini doğuranların olduğu dünyamızda binlerce Öğretmen Duyşen'e ihtiyacımız yok mu sizce de?

Cemile yaklaşık 80, Öğretmen Duyşen ise 72 sayfa. Bu ince öyküler kesinlikle tavsiye ettiklerim arasındadır.

Sevgiyle kalın.