Kutlu Töre - Alper Aksoy

Roman çekiliş talihlisi olarak tarafıma hediye edilen kitaplardan. Bu nedenle kitaptan bahsetmeden önce çekilişi gerçekleştiren Kitap Güneşim ve kitabı gönderen Teknojest bloglarının yazarlarına teşekkür ediyorum. 

Kutlu Töre, Alper Aksoy'un okuduğum ilk kitabı. Yoğun olarak Türklerin yazısız anayasası kabul edilen "töre" nin kutsiyetinden bahseder. Bunun içinde halen İran sınırları içinde bulunan ve törelerine bağlılıklarıyla bilinen Kaşkay aşiretini hikayeleştirerek anlatır. Anlatı zaman olarak 2. dünya savaşı dönemleridir. Tarihte ise İran' ın Irak ile yaptığı savaş sırasında sınıra yakın olan diğer Türk aşiretleri ile birlikte bu aşireti de savaşta ön cepheye sürdüğü ve Kaşkay aşiretinin de büyük kayıplar verdiği bilinmektedir. Yani roman doğrudan yaşanan olayları anlatmıyor olsa bile özellikle İran'ın asimile politikaları yönüyle oldukça gerçekçi duruyor.

Hikaye, Kaşkay aşiretinin gençlerinden Hüsrev' in kendilerine dost olan acem aşiretinin kızı Elvan'a aşık olmasıyla başlıyor. Her ne kadar töreler buna izin vermese de Kaşkay beyleri Hüsrev'den habersiz kızı istemeye gidiyorlar. Ancak Elvan'ın kendi aşiretlerinden biriyle sözlendiğini öğreniyorlar. Bu sırada Türk aşiretlerinin bölgeye egemen yaşantısından rahatsız olan İngilizler ve İran durumu fırsata çevirmeye çalışıyorlar. Önce acem aşiretine bir saldırı düzenlenerek suç Hüsrev'in üzerine atılıyor, sonrasında da acemler Türk beylerine saldırmaya başlıyor. Türk beyleri bu sorunu çözmeye çalışırken ingilizlerden kaçan iki Alman ajanı Kaşkay aşiretine sığınıyor. Araya Türk büyükelçiliği girmesine rağmen aşiret törelerine gerekçe göstererek "baba" olarak gördükleri Türkiye'nin bile karşısına dikilerek ajanları teslim etmiyor.

Romanda Türk konar göçerlerinin yaşamı ve töre olgusu hikayenin temelini oluşturuyor. Öyle ki Gökçe Ana' dan herkesin çekinmesi, gittiği her obada devlet başkanı gibi karşılanması, Gündüz Han, Konurbay, Çalık Ozan ve Çalıbay gibi akılda kalıcı bey tiplemeleriyle yazar okurunu obanın içine buyur ediyor. 

Son söz olarak atalarımızın yaşadığı ancak bizim unuttuğumuz değerlerimizi ve özümüzü hatırlamak isteyenler için okunası bir roman. Tavsiye ederim.

Sevgiyle kalın...