Gün Olur Asra Bedel

Yanlış zamanda okudum. Kendimi bir an evvel toparlamam gereken zamanda harika bir kitaba sarılma fikri çok mantıklı gelmişti. Böylece anlatılan zamana giderek kendimden uzaklaşacak ve normalleştiğimde kaldığım yerden devam edecektim. Ama olmadı. Kimi zaman okuduklarımı anlamadım kimi zamanda kitabın sayfasına bakarak dalıp gittim. Sonra kitaba haksızlık etmemek için ara verdim. İşte bu aradan sonrası güzeldi...

Kitap, Stalin döneminin Komünist Rusya'sının baskısı altındaki Kırgız çöllerinde yaşayan bir grup insanı konu alıyor. Görev yaptıkları tren istasyonu çevresindeki köyde yaşayan, geleneklerine bağlı bu insanlar, saygı duydukları büyükleri için şanına yaraşır bir cenaze töreni düzenlemeye karar veriyorlar. Bunun içinde cenazelerini bir hayli uzakta bulunan Ana-Beyit mezarlığına defnetmeye karar veriyorlar. Aralarından seçtikleri bir kaç kişiyle tüm yokluklara rağmen yola koyuluyorlar. Sonrasında ise asıl anlatı yani tüm yol boyunca cenaze alayına öncülük eden Yedigey'in zihninden geçenler başlıyor. Ara ara da cenaze alayına geri dönülüyor. Böylece Mankurt efsanesi, Ana-Beyit efsanesi, Raymalı Ağa efsanesi gibi bir çok efsanenin doğuşuyla birlikte Kırgız kültürünün yapı taşlarını öğrenirken diğer taraftan insanların kutsal saydığı değerlerin nasıl yok sayıldığını üzülerek okuyoruz. Bir de ne olduğunu tam anlayamadığımız uzayın derinliklerine yolculuk ediyoruz.

Kitap ilk olarak 1980 yılında Gün Olur Yüzyıl Olur adıyla yayımlansa da bir çok dilde Gün Olur Asra Bedel adıyla basılmış. Bu arada kitabın içeriğindeki "Cengiz Han'a Küsen Bulut" kısmı o dönem yasaklandığı için çıkarılmış sonrasında ayrı bir kitap olarak basılmış. Dolayısıyla bu bölüm okunmadan eser tam olarak okunmuş sayılmazmış ve ben hala o bölümü okumadım.

Son olarak yaklaşık 400 sayfalık kitabı sakin kafayla okumak şartıyla herkese tavsiye ediyorum. Ve sizleri yazarın her bölümün başına yazdığı ve o coğrafyayı çok güzel tabir eden beyitle baş başa bırakıyorum.

Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir.. gider gelirdi...
Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı-Özek uzar giderdi.
Coğrafyada uzaklıklar nasıl Greenwich meridyeninden başlıyorsa, bu yerlerde mesafeler demir yoluna göre hesaplanırdı.
Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir.. gider gelirdi...

Mutlu huzurlu ve neşe dolu bir bayram geçirmeniz temennisiyle...

Sevgiyle kalın.