Medeniyetler Çatışması // Samuel P. Huntington


Kitap eleştirisine başlamadan önce sosyoloji konusunda bilgi ve ilgimin olmadığını, dünya gündemi hakkında da Tv kanallarının öğrenmemi istediği kadar bilgi sahibi olduğumu belirtmek isterim. Bu nedenle eleştirilerimde anlamadığım için yanlış değerlendirmelerim olabilir, affola...

Samuel P. Huntigton 1993 yılında Foreing Affais isimli akademik bir dergide Medeniyetler Çatışması tezini makale olarak yayımlamış. Bir süre sonrada kitap haline getirmiş. Huntington tezinde dünyamızda şu anda 7-8 kadar medeniyetin ayakta kaldığını, ABD ile Avrupa medeniyetinin dünyaya hakim olduğunu ancak konfüçyüsyen medeniyeti olarak tanımladığı ve başını Çin' in çektiği medeniyetin İslam medeniyeti ile ittifak halinde olduğunu, Avrupa ve ABD medeniyetini yok etmeyi amaçladığını vurguluyor. Gelecek dönemde savaşların ülkeler ve dinler arasında değil medeniyetler arasında olacağını öngörüyor. Delil olarak da Çin in İran'a nükleer silah sattığından ve Bosna savaşından dem vuruyor. Ülkemiz hakkındaki değerlendirmesinde ise; Türkiyenin yaşam tarzıyla islam dünyasına sırtını döndüğünü, Avrupa Birliğinin ise topluluğa kabul etmeyeceğini, bunun üzerine Türkiye' nin Türki cumhuriyetlerle ittifak kuracağından bahsediyor. Huntigton makalesinden sonra verdiği bir çok mülakatta da görüşlerini tekrarlıyor. Aklınıza makale ya da kitabın sadece ülkemizden bahsettiği gelmesin. Japonya, Hindistan, İran, Saddam, Afrika toplulukları hakkında da bol bol sosyolojik terimlerle donatılmış tespitlerde de bulunuyor...

Okuduğum kitabın içeriğinde Huntigton' un tezini destekleyen ve karşı çıkan yerli yabancı bir çok yazarın makalesine de yer verilmiş. Huntigton'un tezine karşı aynı dönemde bir de antitez ortaya atılmış. Buna göre de gelecekte (1990 lı yıllara göre gelecek) medeniyetler çatışması ya da ülkeler arasında herhangi bir çatışma olmayacak. Ülkeler veya medeniyetler hesaplarını küçük gruplar aracılığıyla görecekler. Günümüzün Suriyesine bakıldığında bu tezin daha mantıklı olduğu görülüyor.

Huntigton'u eleştiren yazıların içerinde en anlaşılabilir ve farklı çerçeveden bakan makaleyi o dönemde akademisyen olan, kısa bir süre önce Başbakanlıkta yapan Ahmet Davudoğlu yazmış. Huntington'un asıl yapmak istediğinin eğemen medeniyetlere, diğer medeniyetler üzerinde baskı kurabilmek için  akademik bir  neden ortaya koymaya çalıştığını ileri sürüyor. Kelile ve Dimne' nın kitabındaki kurdun dere kenarında otlayan keçileri yemek için suyumu bulandırdılar bahanesi gibi Huntigton' un da bahane ürettiğini öne sürüyor.  Çin'in islam ülkeleriyle ittifak halinde olduğu ve İran' a silah sattığı tezini, Çin' in müslümanlara karşı uyguladığı zulmü ve Bosna katliamı sırasında hiç sesini çıkarmamasıyla çürütüyor.

Sonuç olarak ülkelerin yönetim şekilleri, gelecekte neler olabileceği, din, kültür ve  medeniyet gibi kavramların ulusların geleceğine etkilerinin neler olabileceği gibi konular ilginizi çekiyorsa bu çalışma ufkunuzu açacaktır. Yoksa çalışma biraz zor gelebilir değerli okur.

Sevgiyle kalın, kitaplara sarılarak uyuyun...

Daha önce Türkçe`de Medeniyetler Çatışması adıyla yayımlanan kitapta yalnızca Samuel P. Huntington`ın 1993 yılında yazdığı makale yer alıyor. Medeniyetler Çatışması kitabının tamamı Türkçe`de ilk kez yayımlanıyor.

1993 yazında Foreign Affairs`de Samuel Huntington`ın "Medeniyetler Çatışması mı?" adlı makalesi yayımlandı. Ünlü gazetenin editörleri, George Kennan`ın 1940`lardaki baskı dönemi üzerine yazdığı "X" adlı makalesinden bu yana hiçbir yazının bu kadar yankı getirmediğini belirtiyorlar. Makalesinde Huntington, gelecekte politikayı yönlendirecek olanın, medeniyetler arasındaki çatışmalar olabileceğini öne sürüyor. Kitabında medeniyetler arasındaki çatışmaların dünya barışını tehdit etmesinin yanı sıra, medeniyetler üzerine kurulmuş uluslararası bir dünya düzeninin savaşa karşı en iyi korunak olduğunu gösteriyor ve öne sürdüğü sorunun cevabını veriyor. Medeniyetler Çatışması, son yılların en çok tartışma yaratan kitaplarından biri.
"Alanında çok çarpıcı bir kitap. Günümüzde yaşanan uluslararası siyasi entrikaları anlamamızı sağlıyor." Francis Fukuyama, The Wall Street Journal
"Müthiş akıcı, zekice yazılmış bir kitap." Newsweek
"Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması adlı kitap, Soğuk Savaş`ın sona ermesinden bu yana yazılan en önemli kitaplardan biri."

Abdullah ÖZER
Abdullah ÖZER

Okumayı ve izlemeyi sever, yazmanın ise insana inanılmaz bir derinlik kattığına inanır. Çay vazgeçilmezidir. 90 ların müzikleriyle mest olur hatta kendinden geçer.

6 yorum:

  1. Bu tarz kitapları ara ara okumaya çalışıyorum. Bu konularda çok bir bilgim olduğumu düşünmüyorum. Ama bende ara ara merak uyandıran konular. Bu sebeple en kısa zaman da okumak isteyebileceğim bir kitap gibi gözüküyor :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok yok konulara ilgili değilseniz hiç acele etmeyin :))

      Sil
  2. Duyduğum bir kitaptı ama henüz okuyamadım. Bilgilendirme için teşekkürler ⭐

    YanıtlaSil
  3. Güzel bir anlatım olmuş ama ne hikmetse benim dikkatımı bu tarz kitaplar hiç çekmiyor. Okumaya başlasam bile bir yerde kalıyorum. Emeklerine sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Ilginiz yoksa kapağını bile açmayın :))

      Sil