Beş Şehrin Hikayesi

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hayatının tesadüfleri olan ve anlatımında bir hayli zorlandığı rivayet edilen deneme türü kitabının adıdır Beş Şehir. Sırasıyla Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul'un anlatıldığı eser ilk olarak 1946 yılında yayımlanmış. Daha sonra yazar ekleme ve çıkarmalar yaparak 1957 yılında ikinci baskısını yayımlamış. 

Eseri salt bir gezi ta da tarih kitabı olarak yorumlamak hata olur. Çünkü anlatılarda şehrin konumunun, tarihinin ve mimarisinin yanı sıra fazlasıyla bilgi ve kültür birikimi var. Öyle ki yaşayanların ne hissettiğini bırakın tarihi binaların bile dile gelip anlatmaya başlayacağı hissine kapılıyorsunuz. Savaş kaybedip sarayına dönmeye yüzü olmayanları, şehrin yönetimini ahi teşkilatının başına kaptıranları, sultan olunca esir tutulduğu kaleyi yıktıranları, rejimin kendi çocuklarını tutsak etmesi gibi detayları okuyunca kitabın büyüsü zirve yapıyor.

Yazar ise kitabını "Beş Şehir'in asıl konusu hayatımızda kaybolan şeylerin ardından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen iştiyaktır. İlk bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi kelimesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği şehirler, benim hayatımın tesadüfleridir." diyerek anlatıyor.

Bir gezi rehberi nasıl olmalı sorusunun cevabı bu kitap. Okurken etkilenmemek, dünyanın boş olduğunu düşünmemek elde değil...